Telemedycyna w Palestynie. PCPM rewolucjonizuje ochronę zdrowia
System pomocy medycznej w Palestynie działa w wyjątkowo ciężkich warunkach. Poza oczywistymi wyzwaniami zdrowotnymi, na równi ciężkie jest często dotarcie do samych pacjentów z podstawową opieką. Częściową odpowiedzią ma być dygitalizacja i telemedycyna. Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej wraz z lokalnym partnerem wprowadza cały system, który usprawni pomoc na Zachodnim Brzegu Jordanu.
W Palestynie na Zachodnim Brzegu Jordanu Fundacja PCPM aktywnie pomaga od 10 lat. Pierwsze projekty skupiały się na wsparciu kooperatyw rolniczych, poprzez szkolenia, doposażanie rolników i pomoc w sprzedaży produktów, jednak od 2021 r. priorytetem jest medycyna. Niestety z roku na rok dostęp do lekarza jest coraz bardziej utrudniony. Najbardziej wykluczone z pomocy medycznej są wioski, które leżą w Strefie C Zachodniego Brzegu — obszar, który jest pod pełną, czyli administracyjną oraz wojskową kontrolą Izraela.
— Takie miejscowości, nie mają możliwości wybudowania stałych placówek medycznych. Służba zdrowia opiera się na mobilnych klinikach, które dojeżdżają do budynków przystosowanych do przyjmowania pacjentów pierwszego kontaktu. — mówi Ewa Jakutajć koordynatorka projektu.
Tylko od lipca do grudnia kliniki udzieliły ponad 7 tys. konsultacji medycznych, co stanowi wielokrotność dotychczasowo udzielanej pomocy. W związku z panującym konfliktem pomiędzy Hamasem a Izraelem kliniki pracują w coraz trudniejszych warunkach i zmuszone są do dostosowania swojego działania do stale zmieniającej się sytuacji.
— Mieszkamy na obszarze, który jest daleko od szkół, szpitali i placówek medycznych. Większość osób nie ma własnego transportu, a mieszkamy wysoko w górach. W naszej wiosce ciężko też o wodę. Klinika, która została wyremontowana, będzie bardzo pomocna zwłaszcza dla kobiet w ciąży. Wcześniej musiały one jechać do szpitali, które są bardzo daleko — mówi sołtys wioski w dystrykcie Hebronu.
Wyzwania w Palestynie
Jednym z przykładów jest wioska Skaka. Niestety nie ma w niej usług medycznych świadczonych przez ministerstwo zdrowia. Palestinian Medical Relief Society wspierana przez PCPM jest jedyną z największych organizacji mogących pomóc.
— Mieszkańcy cierpią na brak usług medycznych i poszczególnych leków. Ludzie nie mają jak dojechać do szpitali, a utrudniają to dodatkowo liczne izraelskie punkty kontrolne. Działa to też w drugą stronę, gdzie nam lekarzom też ciężej dojechać do odciętych wiosek — mówi doktor Ahmed z PMRS.
PMRS świadczy usługi medyczne skierowane do dzieci, mężczyzn i kobiet. Badana jest cukrzyca, ciśnienia krwi, USG dla kobiet w ciąży oraz sprawdzanie objawów dermatologicznych.
Telemedycyna
Projekt Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej jest pionierski. Nie istnieje żaden system telemedyczny w Palestynie. Dzięki Fundacji ma to się zmienić, ale co ważne będzie on ogólnodostępny i bezpłatny.
W pierwszej kolejności, bo już w marcu poradnie telemedyczne będą działać w regionie Dżenin oraz Hebronu, gdzie najciężej dostać się do pacjentów ze względu na trudną sytuację bezpieczeństwa. Wraz z palestyńskimi informatykami stworzona została aplikacja, gdzie pacjenci otrzymają możliwość konsultacji z lekarzem rodzinnym oraz ginekologiem. Za pośrednictwem aplikacji będzie można połączyć się zarówno wideo, jak i czatem.
— Ze względu na ograniczenia w przemieszczaniu się, mobilne kliniki nie zawsze mogą dotrzeć do wszystkich miejscowości zgodnie z harmonogramem. Pokazuje to, że w Palestynie takie rozwiązanie nie jest wystarczające. Alternatywą, która może częściowo wypełni tę lukę, jest telemedycyna. W odpowiedzi na te potrzeby uruchamiamy poradnię telemedyczną, działającą 7 dni w tygodniu przez 12 godzin dziennie. Pomagamy Palestynie dzięki programowi Polska Pomoc MSZ RP — mówi Jakub Majcher z PCPM.
Co ważne, PCPM nie tylko dygitalizuje, ale tworzy cały system, który pomoże zdefiniować i uzgodnić spójny proces realizacji zadań i procedur. To pozwoli usystematyzować pracę lekarzy, co też przełoży się na wydajniejszą i bardziej spójną pracę. Ponieważ dzięki temu lekarze jak i medycy mogą mieć pewność, że powtarzające się operacje są wykonywane prawidłowo.
Wypracowane zostały minimalne standardy, które lekarze muszą spełniać. Dodatkowo dwóch ekspertów z Medycznego Zespołu Ratunkowego PCPM, opracowali program szkoleniowy dla lekarzy pierwszego kontaktu i ginekologów.
— W listopadzie w Palestynie będzie działać ewaluator. Przeprowadzi on wywiady, zbierze opinię od użytkowników systemu telemedycznego. Dzięki niemu wdrożymy ewentualne usprawnienia i rozszerzymy działanie poradni telemedycznych na cały Zachodni Brzeg — mówi Jakub Majcher.
– Docelowo w 2026 r. planujemy otworzyć poradnie telemedyczne w siedmiu regionach Zachodniego Brzegu Jordanu. Jest to innowacyjne rozwiązanie, które znacznie wpłynie na dostępność pomocy medycznej niezależnie od miejsca zamieszkania pacjentów oraz zmieniającej się sytuacji na terenie Palestyny – mówi Ewa Jakutajć.
Za pośrednictwem aplikacji mobilnej będzie można skontaktować się lekarzem przy użyciu czatu jak i wideo. PCPM poza tym, że stworzy cały system telemedycyny, pomoże też w dygitalizacji dokumentacji medycznej, która obecnie jest w pełni papierowa. Po wdrożeniu aplikacji każdy lekarz, ale i pacjent, będzie miał dostęp do historii leczenia.
