Bezpieczeństwo dzieci to priorytet

Tak wyglądało jedno ze szkoleń na wypadek pożaru i innych nagłych wypadków, które odbywają się w ponad 120 przedszkolach na gruzińskiej prowincji jako część działań Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej na rzecz bezpieczeństwa najmłodszych. Szkolenia te są niezbędne, bo chociaż Gruzja przyciąga ludzi z całego świata pięknem krajobrazu i malowniczymi górami, to ze względu na położenie geograficzne jest również narażona na katastrofy naturalne –  trzęsienia ziemi, osuwiska, wylewy rzek czy lawiny. Polscy eksperci z Fundacji PCPM od lat pomagają Gruzinom radzić sobie z tymi problemami i chronić ludzkie życie, zanim dojedzie do katastrofy. Obecnie skoncentrowali się na bezpieczeństwie w przedszkolach.

Lepiej zapobiegać

PCPM od kilku lat zajmuje się oceną przygotowania gruzińskich obiektów publicznych (w tym przedszkoli i szkół) na zagrożenie naturalne. Wyznaczając strefy ryzyka powodziowego rzek, eksperci postanowili sprawdzić także, czy szkoły i przedszkola są przygotowane na inne zagrożenia.

– Dotknęliśmy ogromnego problemu. Okazało się, że gruzińskie przedszkola wymagają udoskonaleń w wielu zakresach: warunków technicznych, ich wyposażenia, budowy. Dotknęliśmy problemu dróg ewakuacyjnych i oznakowania, a także przygotowania i wiedzy personelu, co w sytuacji pożaru lub innego niebezpieczeństwa należy zrobić – opowiada inżynier Dariusz Marczyński.

W zeszłym roku specjaliści z Polski przeszkolili gruzińskich inżynierów, którzy odwiedzili 128 przedszkoli i ocenili stan infrastruktury oraz przygotowania na wypadek katastrof.

– Jednym z ogromnych problemów, który zaobserwowaliśmy, jest bezpieczeństwo elektryczne. Duża część przedszkoli, które oglądaliśmy, miała problemy z instalacją elektryczną. Niesprawna może być przyczyną pożaru. Oprócz tego nauczyciel musi pilnować dzieci, aby przypadkiem nie dotknęły tej instalacji, bo to może odbić się na ich zdrowiu – opowiada inż. Marczyński.

Po ocenie przedszkoli eksperci przedstawili wnioski i rekomendacje dyrekcji przedszkoli, samorządom oraz gruzińskiemu Ministerstwu Gospodarki i Zrównoważonego Rozwoju, Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, Ministerstwu Edukacji, Nauki, Kultury i Sportu i Ministerstwu Infrastruktury i Rozwoju Regionalnego. PCPM wyposażył także przedszkola w detektory dymu, gaśnice, koce gaśnicze, oznakowanie drogi ewakuacyjnej oraz piaskownice, w których dzieci mogą się bawić, a w razie zagrożenia można użyć piasku do gaszenia pożaru. Zarówno Polacy, jak i gruzińskie przedszkolanki są pewni, że kluczem do zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa jest zapobieganie nieszczęśliwym wypadkom i dobre przygotowanie. Dlatego wychowawczynie z przedszkoli podkreślają, że chętnie brały udział w szkoleniach, aby się dowiedzieć, jak korzystać z otrzymanego sprzętu.

Te szkolenia powinny być obowiązkowe

Tak twierdzi jedna z kobiet, które na co dzień opiekują się dziećmi na gruzińskiej prowincji. Trenerzy z gruzińskiej fundacji Civitas Georgica, z którą współpracuje PCPM, przeprowadzili szereg szkoleń dla pracowników tamtejszych przedszkoli. To właśnie tam – na prowincji – potrzeba podniesienia wiedzy pracowników była największa, ponieważ małe miejscowości często leżą w górach, które są znacznie oddalone od większych ośrodków miejskich, a dojazd służb ratunkowych jest tam utrudniony i zajmuje dużo więcej czasu. W razie wypadku czy awarii to na personelu przedszkola spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci aż do chwili, kiedy na miejsce dotrą służby.

–  Zanim zaczęliśmy szkolenia, zrobiliśmy testy wśród wychowawców przedszkolnych. Chcieliśmy sprawdzić poziom ich wiedzy, aby przygotować właściwy materiał. Niestety, wypadły bardzo słabo – opowiada koordynatorka projektu PCPM w Gruzji, Milena Chodoła. – Widzieliśmy, że nauczycielki nie czuły się dobrze z tym, że nie znają podstawowych zasad. Gdy przyjechaliśmy następnym razem, jeszcze przed naszym szkoleniem okazało się, że samodzielnie próbowały pogłębić swoją wiedzę i są już o wiele lepiej przygotowane – dodała.

Pierwsza część treningu to przygotowanie teoretyczne i spotkanie z psycholożką dziecięcą, która opowiada, jak rozmawiać z dziećmi i rodzicami na takie tematy, jak ewentualny pożar, aby ich nie przestraszyć. Jednym ze sposobów jest wizyta strażaka, podczas której dzieci zamiast bać się wysokiego mężczyzny w kombinezonie, dowiedzą się więcej o jego pracy i oswoją się z jego widokiem.

– W sytuacjach zagrożenia ludzie przeważnie reagują paniką. Przekonujemy nauczycielki, że im częściej będą rozmawiać z dziećmi na temat pożarów, i im częściej będą przeprowadzać symulacje, różne gry i zabawy związane z reagowaniem na sytuacje kryzysowej, tym w realnej sytuacji zagrożenia dzieci spokojniej zareagują – opowiada psycholożka dziecięca Ana Kalandadze. – Jednocześnie trzeba tak uczyć i przeprowadzać ćwiczenia, aby możliwie ochronić psychikę dziecka. Dlatego ewakuacji uczymy przez zabawę. Dzieci kładą rękę na ramieniu kolegi z przodu i nazywamy to zabawą w pociąg – mówi trenerka.

Po zapoznaniu się z teoretycznymi aspektami postępowania z dziećmi pedagodzy poznają również najważniejsze zasady zachowania w różnych sytuacjach zagrożenia, np. podczas: powodzi, pożarów czy lawiny. Mają też okazję przećwiczyć wcześniej zdobytą wiedzę. Razem z trenerem przeprowadzają bowiem symulację ewakuacji. Każdy uczestnik szkolenia bierze gaśnicę do ręki i uczy się jej używać.

– Po raz pierwszy mogłam sama użyć gaśnicy. Ta wiedza może przydać mi się nie tylko w przedszkolu, lecz także w domu, na drodze i w wielu innych sytuacjach. Takie warsztaty powinny być obowiązkowe dla każdego – uważa Nino Chubelidze, nauczycielka w przedszkolu w Stepancmindzie.

Po zakończonym kursie nauczycielki, które wzięły udział w warsztatach, spotykają się z rodzicami i przekazują im nabytą wiedzę. Przeprowadzają także zajęcia dla swoich podopiecznych.

– Zainteresowanie ze strony pedagogów jest ogromne. Zgłaszają się do nas nawet nauczyciele z innych przedszkoli, nieobjętych projektem. Mam nadzieję, że w przyszłości będzie można przeprowadzić tego typu warsztaty we wszystkich przedszkolach w Gruzji, aby nasze dzieci były naprawdę bezpieczne – opowiada drugi trener, pracownik Civitas Georgica, Lewan Kurulaszwili. 

Projekt współfinansowany jest w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Oficjalny profil Fundacji na Instagramie – @fundacjapcpm

Oficjalny profil Medycznego Zespołu Ratunkowego PCPM na Facebooku