Kliniki mobilne. Dla wielu w Palestynie to jedyny dostęp do opieki zdrowotnej

W specyficznym położeniu na Zachodnim Brzegu Jordanu znajduje się ponad 300 tys. Palestyńczyków. Nie mają oni dostępu do stałych placówek medycznych. Dla takich osób nawet najdrobniejsze choroby czy schorzenia, które w normalnych warunkach nie stanowiłyby problemu, są bardzo niebezpieczne. Kliniki mobilne, które wspiera PCPM oraz tworzona poradnia telemedyczna, starają się odpowiedzieć na rosnące potrzeby Palestyńczyków.

Niestety sytuacja bezpieczeństwa na Zachodnim Brzegu Jordanu stale się pogarsza, a w związku z tym część miejscowości położonych w strefie C, jest praktycznie odcięta do usług medycznych. Dlatego Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej skupia się na zwiększeniu dostępu i wyższej jakości opieki medycznej na tym obszarze.

Czym jest strefa C?

Na mocy porozumienia palestyńsko-izraelskiego powstały Palestyńskie Władze Narodowe; obejmujące Zachodni Brzeg oraz Strefę Gazy. Tereny te podzielono na 3 strefy: strefę A, obejmująca większe miasta Zachodniego Brzegu oraz Strefę Gazy strefę B, osiedla arabskie objęte militarną kontrolą Izraela strefę C, osiedla izraelskie pod całkowitą jego kontrolą oraz miejsca o znaczeniu strategicznym. Mimo że ta strefa była stworzona głównie z myślą o izraelskich osadnikach, to na tych terenach mieszka ponad 300 tys. Palestyńczyków. To właśnie do tych osób skierowana jest pomoc Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej.

Kliniki mobilne

– Od 2021 roku wspieramy kliniki mobilne w 32 miejscowościach w Dystryktach Dżanin i Hebron na Zachodniego Brzegu Jordanu. Mieszkańcy tych regionów mają niezwykle utrudniony dostęp do pomocy medycznej. W pobliżu nie znajdują się żadne przychodnie, szpitale, a dojazd do miast jest często niemożliwy. W skład zespołów klinik mobilnych wchodzi lekarz internista, ginekolog, technik laboratoryjny i specjalista. Dzięki temu mieszkańcy mają dostęp do podstawowej i specjalistycznej opieki medycznej, a także do badań prenatalnych i przesiewowych w kierunku chorób niezakaźnych – mówi koordynatorka projektu Ewa Jakutajć. 

Tylko w lipcu i sierpniu kliniki udzieliły ponad 3000 konsultacji medycznych, co stanowi dwukrotność dotychczasowo udzielanej pomocy. W związku z panującym konfliktem pomiędzy Hamasem a Izraelem kliniki pracują w coraz trudniejszych warunkach i zmuszone są do dostosowania swojego działania do stale zmieniającej się sytuacji. 

– Odwiedzamy miejsca, do których nie docierają żadne inne organizacje medyczne. W tych wioskach mieszka wiele osób a wyzwań jest tyle ile mieszkańców. Na przykład ostatnio odkryliśmy, że choroby wynikają z zanieczyszczenia wody, na szczęście byliśmy w stanie zdiagnozować problem. Poinformowaliśmy lokalną społeczność o problemie z wodą. Wyjaśniliśmy, że należy ją oczyścić, wymienić studnię i dodać chlor – opowiada doktor Ahamad Janak.

Lekarze przekazali w miejscowości Al-Khalil, odpowiednie leki. Jednak co najważniejsze, przeprowadzili szkolenia nie tylko z zakresu ogólnych praktyk zdrowotnych, ale także w zakresie przechowywania żywności i posiłków.

Edukacja i profilaktyka

Mobilna klinika wraz z personelem dociera do danej miejscowości raz w tygodniu. PCPM, wraz z partnerem Palestinian Medical Relief Society, stara się zwiększyć częstotliwość, ale nigdy nie będzie w danej miejscowości 24 godziny na dobę. Dlatego ważnym punktem są grupy wolontariuszy, gdzie mieszkańcy uczą się udzielać pierwszej pomocy. 

– Bardzo skorzystałam z pomocy PCPM i przeprowadziliśmy wiele szkoleń w klinice. Co ważne zorganizowaliśmy również wiele wydarzeń poza kliniką. Odwiedzaliśmy szkoły i prowadziliśmy zajęcia z dziećmi. Dzieci to uwielbiają i często się na tych zajęciach śmieją się – opowiada Ahlam Musa Farajat. 

Dla niej szkolenia w szkole były również bardzo rozwijające. – Nauczyłam się, jak wchodzić w interakcje z dziećmi. Ponadto organizowaliśmy zajęcia dla osób starszych, co również było wyzwaniem, dodała Ahlam.

W ramach projektu realizowane w latach 2022-2024 PCPM wraz z organizacją partnerską stworzył już 36 grup wolontariackich, które na co dzień udzielają pomocy w zdarzeniach nagłych.

Odpowiadając na potrzeby związane  pogarszającą się sytuacją na Zachodnim Brzegu Jordanu, PCPM zaczął opracowywać również specjalistyczny pogram szkoleń z zakresu przedszpitalnej medycyny ratunkowej na potrzeby pracowników klinik mobilnych.

Telemedycyna

Dzięki projektowi Polskiej pomocy rozpoczętemu w bieżącym roku, mieszkańcy z miejscowości znajdujących się pomiędzy murem a granicą będą mogli skorzystać z porad telemedycznych. Już na początku 2025 PCPM wraz z partnerem lokalnym uruchomi system, który będzie dostępny przez siedem dni w tygodniu przez dwanaście godzin dziennie. Zakres pomocy będzie obejmował podstawową opiekę medyczną, a także ginekologię.

– Łącznie planujemy otworzyć poradnie telemedyczne w 7 regionach Zachodniego Brzegu Jordanu. To będzie skokowe podniesienie jakości usług medycznych w Palestynie – mówi Ewa Jakutajć.