Wsparcie samozatrudnienia kobiet 2012

Status: zakończony

Termin realizacji: 1 maja – 30 listopada 2012

Rozwój spółdzielni kobiecych w rejonie Shahrtuz w południowym Tadżykistanie

Cele projektu

• Włączenie 105 kobiet w aktywne życie społeczeństwa. Powstanie 7 grup wzajemnej pomocy.
• Stworzenie źródeł dochodu dla 105 samotnych kobiet. Utworzenie 7 spółdzielni-mikroprzedsiębiorstw kobiecych.

Wprowadzenie i opis potrzeb

Khatlon jest stepową i półpustynną prowincją Tadżykistanu graniczącą z Uzbekistanem i Afganistanem. Mieszkańcy utrzymują się z rolnictwa (głównie uprawa bawełny) oraz wypasu zwierząt. Rejon Shahruz jest jednym z najuboższych w skali kraju – w 2010 roku średnia płaca w rejonie wynosiła 153 TJS (100zł), przy średniej krajowej 285 TJS (187zł) (źródło: www.stat.tj).

Sytuacja ta jest również wynikiem wojny domowej, która toczyła się na południu kraju w latach 1992-1997, podczas której zamknięto fabryki i przedsiębiorstwa. Od tego czasu w prowincji nie powstały nowe miejsca pracy. Można je jedynie znaleźć w „szarej”, nieoficjalnej strefie usługowej lub handlowej.

W wyniku bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej ok. 60% mężczyzn wyjeżdża poza granice kraju do pracy. Znaczną część PKB kraju stanowi transfer środków przesyłany przez migrantów pracujących w Rosji. Ocenia się, że jest to ok. 40% PKB Tadżykistanu. Taka sytuacja, chociaż zapewnia znaczny wkład w PKB kraju, jest bardzo niekorzystna dla rozdzielonych rodzin.

Kobiety uzależnione są od transferów zza granicy, które często są niewystarczające w obliczu ostatnich, gwałtownych wzrostów cen żywności i benzyny w Tadżykistanie. W wielu przypadkach kobiety mieszkają z rodzicami męża, rodziny tadżyckie są bardzo rozbudowane i wielopokoleniowe. W takich układach mężczyźni przesyłają pieniądze nie żonom, ale swoim rodzicom lub braciom, z którymi żony mieszkają.

Rodzice lub rodzina męża dysponuje zatem przesłanymi środkami, a kobieta i jej dzieci zależne są od nich. Nierzadko zdarza się, że mężczyzna nie wraca zza granicy, zakłada nową rodzinę i przestaje przysyłać pieniądze. W takim przypadku kobieta i jej dzieci zostają zmuszone do opuszczenia domu teściów.

W wyniku takich coraz częstszych wypadków w ostatnich latach zanotowano lawinowy skok samobójstw wśród kobiet. W roku 2006 w ciągu jednego tygodnia w mieście Shahrtuz samobójstwo popełniły cztery kobiety. W ciągu jednego miesiąca w 2006 roku w rejonie Shahrtuz odnotowano 10 takich przypadków. Od tego czasu organizacja Chashma skupia się na działaniach w kierunku pomocy psychologicznej i rozwoju przedsiębiorczości wśród dziewcząt i kobiet.

Prowincja Khatlon ze względu na ciepły klimat oraz system nawodnień sprzyja uprawie warzyw i owoców, które w większości eksportowane były do Uzbekistanu oraz Rosji. Sytuacja w regionie pogorszyła się trzy lata temu, kiedy Uzbekistan w wyniku konfliktu z Tadżykistanem zamknął swoje granice. Prowincja Khatlon nie znajduje obecnie zagranicznych rynków zbytu dla swoich dóbr.

W wyniku kryzysu na linii Tadżykistan-Uzbekistan postanowiono o porozumieniu handlowym między Tadżykistanem a Afganistanem. Fundacja Aga Chana IV, która buduje wymianę handlową między krajami głównie w Pamirze, zainicjowała również budowę bazaru na granicy tadżycko-afgańskiej w mieście Nizhnyi Piandz, które znajduje się również w Specjalnej Strefie Ekonomicznej.

Bazar ma zostać uruchomiony pod koniec 2012 roku. Do handlu na granicznym bazarze organizacja Chashma przygotowuje uczestniczki swoich projektów.

Celem projektu jest zatem tworzenie miejsc pracy oraz samozatrudnienie kobiet, które będą niezależne od swoich mężów i teściów. Kobiety mają same zdecydować jaką działalnością chcą się zajmować – jest to część założenia projektu, który ma nauczyć kobiety samodzielności i odpowiedzialności.

Odbiorcy projektu

Beneficjentami bezpośrednimi projektu jest 105 kobiet oraz około 315 członków rodzin uczestniczek projektu (zakładając, że jedna kobieta utrzymuje troje członków rodziny, najczęściej dzieci)

Obszar realizacji projektu

Planowany projekt realizowany będzie w prowincji Khatlon na południu Tadżykistanu, w rejonie Shahrtuz, dżamoacie Helmatova. Prowincja Khatlon i wchodzący w jego skład rejon Shahrtuz to najbardziej wysunięta na południe część Tadżykistanu granicząca z Uzbekistanem od zachodu i Afganistanem od południa i wschodu. Miasto Shahrtuz, będące centrum rejonu Shahrtuz leży około 30 kilometrów od jednej i drugiej granicy, ok. 230 km od Dushanbe.

Realizacja projektu jest możliwa dzięki dofinansowaniu z programu polskiej pomocy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w roku 2012 w wysokości 120 000 zł.