Jest coraz mniej środków na pomoc edukacyjną dla osób z Ukrainy

Fundacja Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej od początku eskalacji konfliktu w Ukrainie do końca tego roku szkolnego wsparła polskie szkoły i samorządy sumą ponad 76 mln zł, co na polską organizację jest gigantyczną kwotą.

Program zatrudnienia asystentów nauczycieli początkowo przewidziany był do końca roku szkolnego 2022/23, czyli do czerwca 2022, gdy potrzeby w szkołach związane z napływem dzieci-uchodźców były największe. Ogromnym wysiłkiem całego zespołu Fundacji PCPM udało się to wsparcie przedłużyć o kolejnych 12 miesięcy, do końca czerwca 2023. Także na czas wakacji w 2022, gdy PCPM wspierało program „Lato w Mieście” w 10 miastach Polski.

Podobnie jak w innych kryzysach humanitarnych, finansowanie projektów w Polsce jest krótkoterminowe i wszyscy, także beneficjentki i beneficjenci projektu PCPM, byli tego świadomi. Każda osoba z Ukrainy ma podpisaną umowę na czas określony. Cały program obejmował zatrudnienie ponad 1 500 osób w całej Polsce. W styczniu tego roku podczas podpisywania umów z ukraińskimi asystentkami polskich nauczycieli (800 osób), każda z nich była informowana o tym, że są to umowy obowiązujące do 30 czerwca 2023 r. Z końcem marca Fundacja PCPM musiała także zakończyć zgodnie z planem program wsparcia dla personelu pomocniczego w szkołach, a także pracowników w instytucjach kultury zatrudnionych jako animatorzy. Również te osoby dostały jasną informacje o ramach czasowych projektu. Informacje otrzymały jednocześnie placówki edukacyjne, samorządy czy władze lokalne.

Dla kilkuset osób z programu wsparcia, pracownicy Fundacji PCPM znaleźli jednak środki na kontynuację zatrudnienia. Do listopada udało się przedłużyć wsparcie dla asystentów nauczycieli we wszystkich 23 miastach, w szkołach gdzie jest najwięcej dzieci z Ukrainy. W pierwszej kolejności przedłużono umowy osobom pracującym w szkołach specjalnych i integracyjnych, w placówkach opiekujących się dziećmi z orzeczeniem lub w trakcie diagnozy o specjalnych potrzebach czy uwzględniając indywidualną sytuację ekonomiczną zatrudnionych osób z Ukrainy (opieka nad chorym członkiem najbliższej rodziny lub z niepełnosprawnością).

Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej nie zostawiło bez wsparcia pozostałych osób. W ostatnich miesiącach organizacja zapewniła nauczycielkom szkolenia, kursy zawodowe, kursy języka polskiego czy pomoc przez infolinię w zakresie nostryfikacji w Polsce dyplomu nauczyciela. Ponadto osoby zatrudnione w ramach programu Fundacji PCPM przeszły szkolenie „Jak samodzielnie szukać pracy w Polsce”. Do Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej zgłaszają się też firmy z ofertami pracy dla osób z Ukrainy. Otwiera to możliwości pracy czy zatrudnienia osób z Ukrainy także w innych zawodach. Niestety nie wszystkie oferty pracy znajdują zainteresowanie wśród beneficjentów pomocy.

Fundacja PCPM dzięki wsparciu międzynarodowych firm prowadzi w Warszawie Centrum Edukacji dla dzieci z Ukrainy. Placówka spełnia wszystkie wymagania określone prawem w Polsce, działając wedle ukraińskich kryteriów i w ukraińskim systemie edukacji. Uczęszcza do niej ponad 200 ukraińskich dzieci, a po zakończeniu roku szkolnego mogą wybrać czy dalszą naukę chcą kontynuować w szkołach polskich, czy ukraińskich. Centrum Edukacji PCPM stworzone było z myślą o dzieciach, którym nie jest łatwo w polskich szkołach. Organizacja przewidywała działanie szkoły przez rok, ale walczy o jej utrzymanie jeszcze w przyszłym roku szkolnym, by dzieci mogły kontynuować naukę. To nie jest łatwe, bo kończy się umowa najmu przestrzeni, która zajmuje centrum w Warszawie i nie ma gdzie się przenieść. O ile udało się już zabezpieczyć środki na jej działanie, to niestety brakuje przestrzeni, która spełniałaby kryteria potrzebne takiej placówce, a czynsz wraz z opłatami za media mieścił się w możliwościach środków, jakimi dysponuje organizacja.

Fundacja PCPM z przykrością i żalem przyznaje, że wsparcie międzynarodowych donorów dla projektów pomocy uchodźcom w Polsce maleje. Wymusza to ograniczenia programu. Gdyby sytuacja się zmieniła i dostępne będą większe fundusze z międzynarodowych czy krajowych programów wsparcia, na pewno PCPM mógł nimi wesprzeć większą liczbę szkół w całym kraju. To pozwoliłoby na utrzymanie zatrudnienia asystentów nauczycieli. Niestety, na tę chwilę, międzynarodowe finansowanie programów pomocy uchodźcom w Polsce szybko spada, co nie jest rekompensowane zawieszeniem nakładów z innych źródeł i pociąga za sobą konieczność ograniczenia lub nawet zamykania programów pomocowych, ze wszystkimi tego negatywnymi konsekwencjami. By zaradzić sytuacji Fundacja PCPM prowadzi specjalną zbiórkę środków na wsparcie edukacji dla dzieci Ukraińskich przez stronę https://pcpm.org.pl/ukraina-edukacja .

Zarząd Fundacji PCPM kieruje jednocześnie wyrazy uznania i podziękowania do miast i samorządów, które przejęły na siebie ogromną część pomocy uchodźcom w pierwszych miesiącach eskalacji konfliktu w Ukrainie, a od jego pierwszego dnia zapewniają uchodźcom pełny dostęp do usług dla ludności, pomimo dodatkowych kosztów i nakładu pracy.  W przeciwieństwie do innych kryzysów humanitarnych, samorządy są najważniejszym ogniwem opieki nad uchodźcami w Polsce, gdyż w ich gestii leży edukacja, podstawowa opieka zdrowotna, opieka społeczna czy poradnie psychologiczne. Fundacja PCPM deklaruje, że nadal będzie robić wszystko w ramach dostępnych środków, aby wspierać w tym polskie miasta i samorządy, aby uchodźcy — nie tylko ci z Ukrainy — mieli jak najlepszy dostęp do edukacji, poradni psychologicznych i pedagogicznych, czy pomocy społecznej.