Fundacja PCPM podsumowuje pomoc w 2021 roku

W 2021 roku Fundacja Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej zrealizowała projekty pomocy humanitarnej i rozwojowej w ośmiu krajach Afryki i Bliskiego Wschodu. W pięciu z nich: Libanie, Iraku, Palestynie, Kenii i Etiopii pomoc niósł także Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM, który na prośbę WHO uczestniczył również w samodzielnej misji w Ugandzie i razem z brytyjskimi partnerskim zespołem ratunkowym w misji w Malawi. Organizacja kontynuuje także projekt pomocy humanitarnej w Sudanie Południowym dzięki zaangażowaniu indywidualnych darczyńców z Polski.

A tak Fundacja PCPM podsumowuje pomoc w 2021 roku w poszczególnych krajach

Liban

Od 2012 roku Fundacja PCPM realizuje projekty pomocy humanitarnej i rozwojowej w Libanie, gdzie zatrudniamy ponad ponad 40 pracowników i prowadzimy dwa biura: w Kubajat (Qubayat) w północnym Libanie oraz w Bejrucie, stolicy kraju. Misja Fundacji PCPM w Libanie zrealizowała w latach 2012-21 ponad 40 projektów pomocowych o wartości ponad 95 mln zł, finansowanych w 55% przez MSZ RP i inne polskie instytucje, 30% przez różne agendy ONZ oraz w 12% przez UE.

W północnym Libanie realizujemy od 2018 roku projekt wsparcia władz samorządowych w gminach goszczących znaczą liczbę uchodźców syryjskich. Projekt ten, finansowany przez Fundusz Unii Europejskiej dla Bliskiego Wschodu MADAD, skupia się na kwestiach zagospodarowania przestrzennego, ze względu na dużą liczbę nowych budynków powstałych do zakwaterowania dziesiątek tysięcy uchodźców, poprawy usług komunalnych takich jak wodociągi, ścieki czy transport dla ludności, której liczba podwoiła się wraz z napływem uciekinierów, jak również tworzenie miejsc pracy. W ramach tych działań przebudowujemy główną drogę w północnolibańskiej prowincji Akkar, zapewniamy zasilanie z paneli solarnych dla oczyszczalni ścieków oraz tworzymy nowe miejsca pracy, w tym w przetwórstwie rolno-spożywczym. Wartość projekt finansowanego przez UE to prawie 14 mln zł w latach 2018-22.

Dzięki studiom wykonalności zrealizowanym dzięki finansowaniu UE, udało nam się pozyskać fundusze MSZ RP (Polska Pomoc) na rozbudowę sieci kanalizacyjnej w chrześcijańskim mieście Kubajat w północnym Libanie (3,6 mln zł w latach 2021-23). Jest to kontynuacja działań zapoczątkowanych w latach 2018-19 i obejmuje obecnie przyłączenie do kanalizacji ostatniej dzielnicy miasta. Przed nastaniem kryzysu gospodarczego w 2019 roku Liban oczyszczał jedynie 8% ścieków. Pozostałe spływały do Morza Śródziemnego. Nasze działania mają na celu stworzenie wolnej od ścieków strefy w północnym Libanie, która pozwoliłaby m.in. na rozwój rolnictwa biologicznego oraz zmiana zasilania oczyszczalni ścieków na ogniwa solarne. Kryzys gospodarczy w Libanie przejawia się także tym, że prąd w sieci jest dostępny tylko przez 2-3 godziny dziennie, zaś użycie generatorów jest zbyt drogie. Oparcie zasilania oczyszczalni ścieków o tanie źródła odnawialne byłaby przykładem dla innych miast w Libanu i zachętą do ponownego uruchomienia oczyszczalni, obecnie wyłączonych ze względu na brak prądu z sieci energetycznej.

Dzięki funduszom MSZ RP (Polska Pomoc), PCPM sukcesywnie dostarcza latarnie solarne do kolejnych wsi w północnym Libanie. Szczególną uwagę poświęcamy oświetleniu okolic szkół, gdyż dzieci uchodźców syryjskich uczęszczają na drugą zmianę i często stają się ofiarą wypadków drogowych. W roku 2021 oprócz miejscowości w północnym Libanie, latarnie solarne trafiły do miejscowości At-Tiri, położonej w obszarze odpowiedzialności (AOR) Polskiego Kontyngentu Wojskowego UNIFIL w Południowym Libanie. Na uwagę zasługuje fakt, iż po projekcie Fundacji PCPM, prośbę o pomoc w instalacji znacznej liczby latarni solarnych zgłosił do PKW UNFIL burmistrz Bint Dżbeil, największego szyickiego miasta w rejonie polskiego kontyngentu.

Pomoc humanitarna niesiona przez PCPM w Libanie jest koordynowana z Biurem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR) oraz Biurem ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej ONZ (OCHA) w Libanie. Fundacja PCPM od lat uczestniczy w strategiach pomocy humanitarnej dla Libanu, przygotowywanych przez ONZ dla uchodźców syryjskich (koordynowane przez UNHCR) i dla miejscowej ludności (koordynowane przez OCHA). PCPM, jako organizacja, uczestniczy także w kilkunastu grupach roboczych koordynowanych przez ONZ, w tym koordynującej pomoc w zabezpieczeniu dachu nad głową dla uchodźców syryjskich (Shelter Working Group). Fundacja koordynuje z UNHCR pomoc dla uchodźców także na poziomie indywidualnych rodzin uchodźców syryjskich dzięki systemowi komputerowemu RAIS (Refugee Assistance Information System).

Sztandarowym programem PCPM w Libanie jest zabezpieczenie dachu nad głową dla uchodźców poprzez wsparcie wynajmu mieszkań (Cash for Rent). 75% uchodźców z 1 mln uchodźców syryjskich w Libanie nie mieszka w obozach i potrzebują oni pomocy, aby mieć jakiekolwiek schronienie. Dzięki funduszom MSZ RP (Polska Pomoc), ponad 1400 rodzin uchodźców syryjskich i najbiedniejszych rodzin libańskich (ok. 6500 osób) otrzymuje wsparcie w opłaceniu wynajmu mieszkania przez okres zimy 2021-22. MSZ wspiera te działania kwotą 3,2 mln zł. PCPM blisko współpracuje z innymi organizacjami humanitarnymi w Libanie, od których otrzymuje zgłoszenia osób potrzebujących pomocy, zaś do których odsyłamy uchodźców potrzebujących np. pomocy prawnej.

Dzięki funduszom ONZ (Lebanon Humanitarian Fund) w wysokości 3,5 mln zł i współfinansowaniu MSZ, PCPM niesie pomoc żywnościową dla 680 najbardziej ubogich rodzin libańskich i samotnych osób starszych, które są objęte pomocą przez okres 6 miesięcy na przełomie 2021-22. Projekt ten jest koordynowany ze Światowym Programem Żywnościowym ONZ (WFP), który zarządza pomocą żywnościową dla uchodźców syryjskich i ludności miejscowej w Libanie. Monitoring, realizowany wg wskazań ONZ, wskazuje że dla 86% rodzin przyniósł on wzrost poziomu spożycia żywności ponad poziom minimalnego spożycia (borderline food consumption). W latach 2020-21, PCPM realizował także drugi projekt finansowany przez UN Lebanon Humanitarian Fund i współfinansowany przez KPRM i Narodowy Instytut Wolności o łącznej wartości 5,8 mln zł, dzięki któremu PCPM przystosował do warunków zimowych namioty dla ponad 27 tys. uchodźców syryjskich żyjących w 125 obozach w górskim regionie Arsal w Libanie, jak również poprawiono warunki życia w 60 innych obozach namiotowych, w których przebywa 5400 uchodźców z Syrii.

Od 2014 roku PCPM prowadzi w miejscowości Bire w północnym Libanie ośrodek zdrowia dla uchodźców i ludności libańskiej, który w latach 2015-20 był finansowany przez MSZ (Polska Pomoc). Z jego usług korzysta ok. 19 tys. pacjentów dziennie. Wspierany przez PCPM ośrodek zdrowia prowadzi także klinikę mobilną, które dojeżdża i niesie pomoc medyczną w 20 obozach dla uchodźców syryjskich. Na chwilę obecną jej działalność jest finansowana ze środków własnych PCPM.

Po eksplozji składu azotanu amonu w porcie w Bejrucie (4 sierpnia 2020 r.), PCPM zrealizował w latach 2020-21 projekt finansowany przez UN Central Emergency Response Fund (CERF) za pośrednictwem UN-Habitat o wartości 3,2 mln zł. Podobnie jak w przypadku uchodźców syryjskich w północnym Libanie, 816 poszkodowanych rodzin otrzymało wsparcie w wynajmie mieszkań (Cash for Rent) w mniej zniszczonych dzielnicach Bejrutu. W roku 2021 PCPM zakończył także realizację projektu UN-Habitat, finansowanego z grantu Polskiej Pomocy w roku 2018, dzięki któremu w chrześcijańskiej dzielnicy Burj Hammoud wyremontowano jednostkę straży pożarnej, zakupiono wóz strażacki, przeprowadzono rewitalizację sieci elektrycznej i instalację paneli solarnych w budynkach użyteczności publicznej. Od 2016 roku wspieramy także straż pożarną w północnym Libanie, która co roku zmaga się z ogromnymi pożarami lasów.

Przy okazji działań w Libanie warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden obszar działalności Fundacji PCPM. Na przełomie roku 20021/2022 wspólnie z partnerem medialnym Gazeta.pl zrealizowaliśmy dużą akcję wspierania rodzin libańskich, które ucierpiały z powodu kryzysu gospodarczego, angażując we wsparcie darczyńców z Polski. Dzięki akcji „Zaopiekowani”, do której stworzyliśmy specjalne narzędzie na stronie pcpm.org.pl/zaopiekowani, udało nam się przekazać wsparcie na cały zimowy okres kilkudziesięciu rodzinom libańskim.

Cypr

Kryzys gospodarczy w Libanie powoduje zwiększoną migrację na położony w odległości jedynie 150km Cypr. Na prośbę władz cypryjskich oraz dzięki finansowaniu KPRM, PCPM dostarczył w połowie 2021 roku do obozu dla migrantów w miejscowości Limnes 80 domów modułowych. Do końca września zostały one postawione i pomagają w zwiększeniu zdolności przyjęcia migrantów na tej wyspie.

Irak

W północnym Iraku PCPM realizuje projekt wsparcia władz samorządowych w gminach goszczących znaczą liczbę uchodźców syryjskich i uchodźców wewnętrznych, finansowany przez Fundusz Unii Europejskiej dla Bliskiego Wschodu MADAD w kwocie 12 mln zł na lata 2018-22. Ma on taki sam zakres tematyczny jak projekt realizowany w Libanie, tzn. skupia się na zagospodarowaniu przestrzennym, poprawie dostępności i jakości usług dla ludności oraz tworzeniu miejsc pracy. Działania PCPM obejmują powiaty położone zarówno na obszarze irackiego Kurdystanu, jak i w federalnej części Iraku. Główne działania są ześrodkowane w jednym z największych ośrodków zamieszkałych przez Jazydów – powiecie Sheikhan w prowincji Dohuk – oraz miastach chrześcijańskich na północ od Mosulu, w tym Tell Kaif, Teleskuf (odwiedzony w czerwcu 2021 przez Papieża Franciszka) i Batnaya.

Dzięki funduszom UE wspieramy samorządy m.in. inwestycjami z zakresu infrastruktury wodnej, rozwijania zdolności efektywnego zarządzania jednostkami terytorialnymi i planowania przestrzennego oraz pobudzania lokalnego rozwoju gospodarczego (np. poprzez przyciąganie inwestycji zewnętrznych, pobudzanie małej przedsiębiorczości czy tworzenie miejsc pracy), przez co mamy też doskonałe zrozumienie motywów, popychających ludność iracką do migracji m.in. przez Białoruś. W sierpniu 2021 roku przekazaliśmy MSZ RP listę kontaktową do głównych mediów w Iraku, przygotowaną przez biura PCPM w Dohuku w irackim Kurdystanie oraz w Bagdadzie oraz zadeklarowaliśmy gotowość realizacji w Iraku i Libanie projektów odnoszących się do przyczyn migracji, w tym tworzenia miejsc pracy. Efekty naszej działalności są wysoko oceniane i doceniane przez lokalnych partnerów, którzy wyrażają gotowość do kontynuowania współpracy. Niestety, misji PCPM w Iraku grozi zamknięcie o ile nie uda nam się pozyskać innych środków do działań w tym kraju poza kończący się w grudniu 2022 roku projekt UE.

Palestyna

Fundacja PCPM działa na terenie Zachodniego Brzegu Jordanu już od 2010 roku. W latach 2010-2019 roku działania Fundacji skupiały się głównie na wsparciu rolnictwa, rozwoju przedsiębiorczości, spółdzielczości i tworzeniu nowych źródeł dochodów. Od 2019 roku, dzięki finansowaniu MSZ (Polska Pomoc), PCPM wspiera profesjonalizację ratownictwa medycznego, jak również kształcenie kadry instruktorów w zakresie medycyny ratunkowej. W latach 2021-2023 kontynuujemy współpracę z Ministerstwem Zdrowia, w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr medycznych. W ramach autorskiego programu szkoleniowego, finansowanego przez MSZ RP (Polska Pomoc), wykształcimy nowe kadry instruktorskie w zakresie szkoleń z diagnostyki USG oraz zaawansowanych procedur medycznych w stanach urazowych i nagłego zatrzymania krążenia. Jednocześnie wspieramy system klinik mobilnych działających w Strefie C Zachodniego Brzegu Jordanu (tereny palestyńskie kontrolowane przez Izrael), gdzie mieszkańcy nie mają na codzień stałego i bezpośredniego dostępu do opieki medycznej. Działania PCPM w Palestynie są koordynowane m.in. z Ministerstwem Zdrowia Palestyny oraz z WHO (Health Cluster).

Etiopia

Na zaproszenie Ministerstwa Zdrowia Etiopii, PCPM realizuje od września 2021 roku w Etiopii projekt wsparcia budowy systemu ratownictwa medycznego. 110-milionowa Etiopia nie ma jednolitego systemu szkolenia, wyposażenia, ani działania pogotowia ratunkowego. Pogotowie ratunkowe podległe Ministerstwu Zdrowia nie działa nawet w stolicy kraju, Addis Abebie. W ramach projektu finansowanego przez MSZ RP (Polska Pomoc), PCPM wspiera ośrodki edukacyjne kształcące pierwsze kadry ratowników medycznych, dostarczając tam wyposażenie, manekiny do symulacji medycznych oraz instruktorów z Polski. W roku 2022 instruktorzy PCPM będą szkolić pracowników pogotowia ratunkowego w miastach poza Addis Abebą, lecz tylko tych położonych z dala od strefy walk w północnej części kraju.
Do października 2021 roku Ministerstwo Zdrowia Etiopii miało na swoim stanie tylko 10 ambulansów odpowiadających polskiemu standardowi ambulansu podstawowego. Prawie 3000 ambulansów nie ma prawie żadnego wyposażenia ratującego życie. Dzięki funduszom MSZ, PCPM doposaża 50 ambulansów w defibrylatory i zaawansowane zestawy ratunkowe; trafią one do 10 głównych miastach kraju. Oszczędności budżetowe zostały w tym roku spożytkowane na zakup namiotów, stołów operacyjnych i łóżek do szpitalnych oddziałów ratunkowych. Łączna wartość projektu finansowanego przez MSZ w latach 2021-23 to 6 mln zł.

W porozumieniu ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) PCPM wspiera także budowę medycznego zespołu ratunkowego Ministerstwa Zdrowia Etiopii, który mógłby nieść pomoc w przypadku kryzysów humanitarnych w różnych regionach tego kraju. Działania PCPM w Etiopii są oparte o w pełni zarejestrowane przedstawicielstwo oraz umowę ramową z Ministerstwem Zdrowia, co otwiera możliwość realizacji innych działań pomocowych w zakresie ochrony zdrowia lub odbudowy po wojnie domowej.
PCPM jest też aktywnie włączony w pomoc humanitarną dla ofiar wojny domowej w Etiopii. W miejscowości Debre Birhan, 120km na północny-wschód od Addis Abeby, prowadzimy projekt dożywiania dzieci szkolnych. Większość z nich w szkole, dzięki dobroczynności osób prywatnych z Polski, może zjeść jedyny ciepły posiłek podczas dnia. Liczba dzieci szkolnych objętych naszą opieką wzrosła w ciągu ostatniego prawie dwukrotnie ze względu na napływ do tego regionu Etiopii dziesiątków tysięcy uchodźców wewnętrznych uciekających z północy kraju.

Kenia

Począwszy od 2015 roku PCPM realizuje w Kenii program wsparcia szkoleniowego i sprzętowego straży pożarnej która doprowadziła do transformacji systemu straży pożarnej w tym 50-milionowym kraju. W latach 2015-21 liczba strażaków i jednostek straży pożarnej wzrosła trzykrotnie. Bardzo poprawiła się efektywność działań ratowniczo-gaśniczych dzięki przeszkoleniu przez PCPM, dzięki finansowaniu Polskiej Pomocy, ponad 60% kenijskich strażaków. Na podstawie polskich doświadczeń certyfikowano pierwszą w Kenii podstawę programową szkolenia zawodowego strażaków, pozwalającą na nadanie kursantom dyplomu ukończenia kursu zawodowego. Szkolenia są realizowane w wybudowanym w latach 2018-19 ośrodku szkoleń strażackich i ratowniczych w miejscowości Kiambu, na obrzeżach Nairobi, zarządzanym wspólnie przez PCPM i władze lokalne.

W latach 2021-23 działania PCPM, finansowane przez MSZ (Polska Pomoc) skupiają się na wsparciu straży pożarnej w reagowaniu na wypadki drogowe oraz rozwój ratownictwa technicznego. W roku 2022 zakończymy budowę jednostki straży pożarnej, której uruchomienie zmniejszy o 80% odcinek drogi Mombasa – Nairobi, na którym nie działają żadne służby ratownictwa drogowego. W roku 2023 budowa drugiej takiej strażnicy jest planowana bliżej Nairobi, gdyż droga Mombasa – Nairobi jest główną arterią transportową dla Kenii, Ugandy i Południowego Sudanu (łączna ludność 120 mln ludzi), zaś co roku ginie na niej nawet kilkaset osób.

Biuro Regionalne UN-Habitat na Afrykę jest zainteresowane współpracą z PCPM w zakresie rozbudowy systemu straży pożarnej w afrykańskich megamiastach. Mamy nadzieję, że takie wspólne projekty spotkają się z zainteresowaniem Rządu RP i innych międzynarodowych donorów i będziemy mogli je zaprezentować na Światowym Forum Miejskim w Katowicach w czerwcu 2022 roku. Straże pożarne w Kenii są także zainteresowane zakupem nawet 75 wozów strażackich z Polski, o ile będa one odpowiednio przystosowane do afrykańskich warunków i konkurencyjne cenowo.

PCPM ma w pełni zarejestrowane przedstawicielstwo w Kenii, które także pełni rolę biura regionalnego, wspierającego działania PCPM w Etiopii i Południowym Sudanie, jak również planowane przedsięwzięcia w Tanzanii, Ugandzie i na Madagaskarze.

Sudan Południowy

Od 2017 roku PCPM prowadzi w Południowym Sudanie, blisko granicy z Darfurem (Sudan północny) ośrodek dożywiania dla dzieci zagrożonych śmiercią głodową. Co roku z tej ratującej życie pomocy korzysta prawie 1500 dzieci, zagrożonych skrajnym niedożywieniem, zaś ponad 5000 otrzymuje pomoc medyczną. Działania te o wartości ponad 200 tys. zł rocznie są finansowane wyłącznie ze środków własnych PCPM. Co roku w marcu wysyłamy do Południowego Sudanu transport żywności terapeutycznej dla dzieci, leków oraz innej pomocy humanitarnej. Działania te realizujemy od lat we współpracy z Zakonem Misjonarzy Kombonianów. Mamy nadzieję rozszerzyć współpracę z Kombonianami także na Kenię.

Ukraina

Pod koniec grudnia 2021 roku, w odpowiedzi na coraz bardziej groźną sytuację bezpieczeństwa na wschodniej Ukrainie, PCPM rozpoczął reaktywację swojej działalności operacyjnej, zawieszonej w 2016 roku ze względu na brak środków ze strony MSZ. Zespół PCPM działa przede w obwodzie charkowskim oraz na kontrolowanych przez rząd centralny obszarach obwodu donieckiego i ługańskiego.

Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM (Poland Emergency Medical Team PCPM)

Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM (Emergency Medical Team PCPM). Od 2015 roku PCPM sukcesywnie rozwija trzeci, komplementarny do pomocy humanitarnej i rozwojowej, obszar swojej działalności czyli reagowanie kryzysowe. W kwietniu 2015 roku lekarze i ratownicy medyczni dotarli w 46 godzin po trzęsieniu ziemi do Nepalu, gdzie na prośbę Ministerstwa Zdrowia Nepalu prowadziliśmy punkt pierwszej pomocy medycznej w najbardziej zniszczonej dolinie górskiej (1500 zabitych, ponad 3000 rannych). W latach 2016-18 Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM realizował misję medyczne w Iraku (wsparcie szpitali podczas ofensywy Państwa Islamskiego), w Peru (pomoc ofiarom powodzi, misja na zaproszenie Ministerstwa Zdrowia Peru) oraz w Ugandzie (pomoc medyczna w największym obozie dla uchodźców w Afryce). W październiku 2019 roku Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM uzyskał certyfikację Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jako tzw. Type 1 Emergency Medical Team, czyli medyczny zespół ratunkowy typu pierwszego – jako 29-ty zespół medyczny na świecie i tylko siódmy prowadzony przez organizację pozarządową.

W latach 2020-21 Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM zrealizował dziewięć misji medycznych, w tym osiem w odpowiedzi na pandemię COVID-19:

• Wsparcie misji Wojskowego Instytutu Medycznego do Brescii we Włoszech, gdzie polscy lekarze pracowali na oddziale intensywnej terapii. Misja finansowana przez Rząd RP (marzec 2020)
• Przygotowanie do walki z pandemią i szkolenie personelu w szpitalach w Kirgistanie. Misja finansowana przez WHO (kwiecień 2020)
• Przygotowanie do walki z pandemią i szkolenie personelu w szpitalach w Tadżykistanie. Misja finansowana przez WHO (czerwiec 2020)
• Wsparcie działalności oddziału intensywnej terapii w dwóch szpitalach w Libanie. Misja finansowana przez KPRM (sierpień-październik 2020)
• Wsparcie działalności oddziału intensywnej terapii w 600-łóżkowym szpitalu tymczasowym dla chorych na COVID-19 w stolicy Etiopii, Addis Abebie. Misja finansowana przez KPRM (wrzesień-październik 2020)
• Misja ekspercka WHO na Madagaskarze. Lekarz i dwoje pielęgniarzy przez 1,5 miesiąca wspierało wiedzą i doświadczeniem szpital w stolicy kraju jako eksperci WHO. Misja finansowana przez WHO (sierpień-październik 2020).
• Misja ekspercka WHO do Ugandy. 13-osobowy zespół EMT PCPM był kluczowym wsparciem w uruchomieniu trzeciego w 45-mln Ugandzie oddziału intensywnej terapii dla chorych na COVID-19 (lipiec-sierpień 2021). Misja finansowana ze środków własnych PCPM.
• Wsparcie misji Medycznego Zespołu Ratunkowego z Wielkiej Brytanii (UK NHS EMT) w misji do Malawi (listopad 2021). Misja finansowana przez rząd Wielkiej Brytanii (DFID). Dodatkowo Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM niósł pomoc ofiarom eksplozji w porcie w Bejrucie, gdzie dotarliśmy 30h po eksplozji.
• Pierwsza misja w Polsce, na granicy strefy objętej zakazem wstępu przy granicy polsko-białoruskiej na Podlasiu (listopad 2021 – styczeń 2022). Działania Medycznego Zespołu Ratunkowego PCPM skupiały się na udzielaniu pomocy ratującej zdrowie i życie ludzi, którzy znaleźli się lesie.

Za udział w misjach medycznych w odpowiedzi na pandemię COVID-19, w grudniu 2020 roku sześcioro współpracowników Medycznego Zespołu Ratunkowego PCPM zostało odznaczonych Krzyżami Zasługi za Dzielność. Podczas szczytów pandemii w Polsce, począwszy od listopada 2020 roku aż po dzień dzisiejszy, wielu współpracowników Medycznego Zespołu Ratunkowego PCPM pracuje w szpitalach tymczasowych dla chorych na COVID-19 m.in. w na Stadionie Narodowym w Warszawie.

W styczniu 2021 roku na podstawie certyfikacji WHO oraz dzięki rekomendacji Państwowej Straży Pożarnej Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM został włączony jako moduł reagowania kryzysowego w skład Europejskiego Mechanizmu Ochrony Ludności (European Civil Protection Mechanism – EUCP). Jesteśmy bardzo wdzięczni Komendzie Głównej PSP za wsparcie naszego wniosku o grant dostosowawczy Unii Europejskiej, dzięki któremu w latach 2022-23 będziemy mogli rozbudować stan osobowy Emergency Medical Team PCPM z obecnych 120 do około 200 osób.

Medyczne zespoły ratunkowe działające pod auspicjami WHO, zarówno rządowe, jak i pozarządowe, są finansowane przez państwa macierzyste i są dobrowolnym wsparciem światowego systemu reagowania kryzysowego pod auspicjami WHO i ONZ. Jesteśmy jednym z kilku zespołów na świecie, który ma realne możliwości niesienia pomocy eksperckiej w zakresie intensywnej terapii i leczenia pacjentów chorych na COVID-19 w krajach rozwijających się, szczególnie w Afryce.

W roku 2020 mogliśmy dzięki finansowaniu KPRM zrealizować misje medyczne w Etiopii i Libanie. W roku 2021, choć otrzymaliśmy od WHO aż 14 próśb o realizację misji medycznych w odpowiedzi na pandemię COVID-19, brak finansowania ze strony Rządu RP spowodował, że mogliśmy sami zrealizować tylko jedną misję medyczną (koszt misji medycznej to kilkaset tysięcy zł). Nasz wniosek o wsparcie finansowe dla działań EMT PCPM w odpowiedzi na pandemię COVID-19, złożony do KPRM 19 stycznia 2021, pozostał bez odpowiedzi do 28 grudnia 2021 roku, gdy poinformowano nas o braku środków.

W roku 2022 planujemy realizację kolejnych misji medycznych w odpowiedzi na pandemię COVID-19 pod auspicjami WHO lub UE. Przygotowujemy się do wsparcia oddziałów intensywnej terapii dla chorych na COVID-19 w Tanzanii oraz w Sudanie (o ile pozwoli na to sytuacja bezpieczeństwa). Dużym wyzwaniem dla PCPM będzie znalezienie sposobu finansowania misji EMT PCPM ze źródeł polskich, aby polski zespół medyczny mógł aktywnie włączyć się w odpowiedź na pandemię COVID-19 pod auspicjami WHO i przyczynić się do budowy pozytywnego wizerunku RP na arenie międzynarodowej. Podczas ostatniej misji do Malawi nasi współpracownicy musieli nosić na rękawach flagi brytyjskie, nie polskie, gdyż misja była finansowana przez rząd Wielkiej Brytanii, zaś polscy lekarze byli wsparciem specjalistycznym dla brytyjskiego Emergency Medical Team.

Warto też wspomnieć, że wspólnie z partnerami udało nam się zrealizować nadspodziewanie ważny i potrzebny projekt szkoleń i warsztatów z pierwszej pomocy skierowany do dzieci i młodzieży w placówkach opiekuńczych. Wykwalifikowani specjaliści przeprowadzili zajęcia w kilkudziesięciu miejscach w całej Polsce. To pierwsze takie przedsięwzięcie realizowane przez Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM, ale dzięki niemu zobaczyliśmy też, jak bardzo potrzebne są takie działania edukacyjne wśród młodych Polaków. Więcej inicjatyw Medycznego Zespołu Ratunkowego można wesprzeć wpłatami przez pcpm.org.pl/ratownicy.

Ważna rola organizacji pozarządowej a wsparcie struktur państwowych

Wsparcie ze strony instytucji państwowych. W przeciwieństwie do Słowacji, Węgier czy krajów bałtyckich, Polska ma kilka silnych organizacji pozarządowych, zdolnych do realizowania projektów pomocy humanitarnej i rozwojowej poza granicami Unii Europejskiej w zakresie zgodnym z polityką zagraniczną RP. Można odnieść wrażenie, że ten element “miękkiej siły” nie był w ostatnich latach doceniany w instrumentarium polskiej polityki zagranicznej.

Obecność polskich organizacji pozarządowych zwiększa możliwości działania tradycyjnej dyplomacji. Z tego powodu PCPM prowadzi stałe przedstawicielstwa w Libanie, Iraku, Palestynie, Kenii i Etiopii, ale jest także gotowa rozpocząć działania w krajach Azji Środkowej, wznowić działania na Ukrainie i w Gruzji, czy rozpocząć projekty w Mołdawii czy w krajach Afryki, takich jak np. Tanzania czy Uganda. Po wyrobieniu sobie dobrej marki takie przedstawicielstwa mogą skutecznie ubiegać się o finansowanie ze środków Unii Europejskiej czy ONZ.

O ile w roku 2022 budżet na zadania z zakresu współpracy rozwojowej wynosi aż 3,685 mld zł, to jedynie 2,8% tej kwoty jest przeznaczone na projekty zagraniczne realizowane przez podmioty prywatne lub organizacje pozarządowe. Budżet MSZ zawiera w tym roku więcej środków na współpracę rozwojową, jest to pierwszy poważny wzrost po 12 latach praktycznie zerowego wzrostu. Dla porównania, polska składka członkowska do budżetów Unii Europejskiej w zakresie pomocy rozwojowej wynosi 2,236 mld zł (60% całości polskich nakładów na współpracę rozwojową), z których polskie organizacje pozarządowe nie są wstanie uzyskać praktyczne żadnego finansowania gdyż są zbyt słabe w konkurencji z partnerami z Zachodu. Potrzebne jest nam wsparcie instytucji państwowych.

W perspektywie 2022 roku PCPM będzie wdzięczny za wsparcie MSZ RP oraz innych polskich instytucji w uzyskaniu dostępu do środków Unii Europejskiej na współpracę rozwojową i pomoc humanitarną w ramach nowego budżetu UE 2021-28. Realizacja przez PCPM projektu ze środków funduszu UE MADAD jest możliwa wyłącznie dzięki wsparciu MSZ, w szczególności Ambasady RP w Bejrucie. Dlatego prosimy o wsparcie zarówno na różnych szczeblach Unii Europejskiej, w tym Przedstawicielstwa RP przy UE i ambasad w krajach priorytetowych. Mamy nadzieję, że przy współpracy tych instytucji uda się pozyskać na projekty realizowane pod polską flagą przynajmniej część z 2,236 mld zł wpłacanych przez Rząd RP co rok do budżetu Unii Europejskiej. PCPM ma także zdolności wdrożeniowe aby aktywnie włączyć się w odpowiedź na obecny kryzys migracyjny w krajach pochodzenia migrantów – szczególnie w Libanie, a w szczególności – w Iraku.